Misleidende voorlichting aan erfpachters over erfpachtkosten

De misleiding leidt tot kostenstijgingen van 740% en bedragen van € 350.000. Dit raakt 23.500 erfpachters en hun gezinnen.

Medio 2017 is een nieuw erfpachtstelsel ingevoerd. Nadat het uitvoeringsapparaat was opgetuigd, begon in 2019 een voorlichtingscampagne. De voorlichting liep stroef, waarop in februari van 2019 een motie volgde over “stuur erfpachters een persoonlijke brief over de kosten overstap voor én na 1 januari 2020”. Die motie werd breed gesteund en wethouder van Doorninck zegt toe de motie te zullen uitvoeren.

Maar de kosten van overstap ná 1 januari 2020 stonden niet in de voorlichting: niet in de brief, niet in de brochure en niet in het portal. Slechts in algemene bewoordingen werd melding gemaakt van “gunstige voorwaarden”. Er stonden geen afkoopsommen en canons in van na 1 januari 2020 terwijl die wél per woning bekend waren.

Erfpachters zijn onvolledig en onjuist geïnformeerd over:

  • de kostenstijging van gemiddeld 148% na 1 januari 2020;
  • de hefboomwerking waarbij kosten sneller stijgen dan huizenprijzen;
  • kostenstijgingen oplopend tot 740%, respectievelijk € 350.000 die wel in een geheime doorrekening van alle individuele woningen stond;
  • de kostenverhoging van de bestaande contracten, de AB2000.

Erfpachters zijn niet gewaarschuwd voor waardedaling bij verkoop. En veel erfpachters zijn überhaupt niet geïnformeerd omdat de persoonlijke brief niet aangetekend is verstuurd.

Erfpachters zijn daardoor misleid: zij misten essentiële informatie voor kosten overstap voor én na 1 januari 2020.

Onvolledige en onjuiste informatie is in strijd met:

  • de doelstellingen eeuwigdurende erfpacht (transparant, geen canon sprongen);
  • de richtlijn van het ministerie BZK over het kunnen inschatten van de te verwachte prijsontwikkeling;
  • Algemene beginselen van behoorlijk bestuur, met name het Rechtszekerheids en Zorgvuldigheidsprincipe.

Onvolledige en onjuiste informatie is verboden volgens de Wet op de oneerlijke handelspraktijken. Die wet zegt:

  • Van misleiding is sprake indien u valse of onvolledige informatie verstrekt over de belangrijkste kenmerken van uw product of dienst;
  • Ook is sprake van misleiding als u informatie verstrekt die weliswaar strikt genomen juist is, maar die door een consument gemakkelijk verkeerd kan worden begrepen, bijvoorbeeld omdat de informatie onduidelijk, onbegrijpelijk of dubbelzinnig is.

Impact van bijna € 1.000.000.000

23.500 erfpachters hebben niet tijdig een overstap aangevraagd. 1100 hebben reeds aangegeven (na verstrijken deadline) dat ze dit toch hadden willen doen.

Uitgaande van een verschil in erfpacht kosten bij een gemiddelde woning van € 39.000, als beschreven in de voorlichtingsbrochure voor de makelaars, leidt dit tot een potentiële benadeling van erfpachters van bijna € 1.000.000.000, verder oplopend bij erfpachters die een aangevraagde overstap aanbieding laten verlopen en verder oplopend in opvolgende jaren door de WOZ.

Lees meer op deze blogpost over hoe de voorlichting wél had moeten zijn.